Jak analizować umowy

Sprawdź kontrahenta – ale czy wiesz jak?

Czy nie zdarza się nam analiza treści umowy bez zastanowienia, kim jest kontrahent i czy jest wiarygodny? Sprawdź zatem najpierw kontrahenta. Dowiedz się jaki to podmiot i czy posiada zdolność do zawierania umowy. Dowiedz się też, czy jest wiarygodny. Im więcej wiesz o kontrahencie tym bardziej minimalizujesz ryzyko związane z zawarciem umowy.

Co decyduje, treść umowy czy może intencje stron?

Kiedy chcemy analizować umowę i oceniać jej warunki to musimy poznać jej treść. Z tego można wyciągnąć wniosek, że treść ma decydujące znaczenie dla tej oceny. Jak się okazuje taki wniosek jest błędny. Na ogół jest tak, że treść jest odzwierciedleniem intencji stron umowy. Jednak nie zawsze ta zbieżność jest czytelna i oczywista. Stąd pojawia się pytanie zadane na wstępie.

Znaczenie określenia przedmiotu umowy

Zawsze kiedy mam opiniować jakąś umowę, nieomal odruchowo w pierwszej kolejności interesuje mnie, jak autor określił jej przedmiot. Ta podstawowa wiedza merytoryczna o umowie, determinuje jej cele, oczekiwania, znaczenie, wartość i charakter. Precyzyjność i jednoznaczność opisania w umowie jej przedmiotu, jest moim zdaniem podstawową gwarancją bezkonfliktowej realizacji umowy. Podobnie jest jak ja mam na czyjeś zlecenie przygotować projekt umowy. Jej opracowanie jest w istocie podporządkowane temu przedmiotowi. Może to pytanie jest banalne, ale co to jest ten przedmiot umowy?

Postanowienia umowne istotne dla jednej strony

Odnosząc się do zagadnień związanych z tym jak zawierać umowy, wskazałem w artykule zatytułowanym: Które postanowienia umowne są istotne dla skutecznego zawarcia umowy” na postanowienia bezwzględnie konieczne dla skutecznego zawarcia umowy. Sygnalizowałem tam, że należy odróżnić te postanowienia, które warunkują skuteczność zawarcia umowy od postanowień istotnych dla jednej ze stron.

Chcę świadomie zawierać umowy, ale czy to wystarczy?

Nikt nie chce wchodzić w niekorzystne dla niego porozumienia. Na ogół uważamy, że jak już mamy zawierać umowy to tylko takie, które coś pozytywnego nam przyniosą. Nie jest to takie proste, zważywszy, że często musimy zawrzeć umowę, także mniej korzystną niż byśmy chcieli. Skoro chcesz jeździć samochodem, jak już prawie każdy w tym kraju, to musisz go kupić, wypożyczyć, czy też wziąć w leasing i analizy umowy nie unikniesz. Ale czy wystarczy samo czytanie ? Czy nie powinno być ono co najmniej czytaniem świadomym. Na czym ma polegać czytanie świadome?